Mam taki problem. Czy nazwiska można odmieniać przez przypadki i osoby, liczby? Chodzi mi mianowicie o nazwiska np. z zakończeniami -cki, -ski albo o to, czy np. pan Oracz jest mężem pani Oraczowej albo Oracz. Proszę mi dokładnie wyjaśnić te kwestie, bo w szkole uczą dzieci, że nazwiska się odmienia, a ja sądzę, że nie.
Z poważaniem
Robert Nietupski

Personalia takie jak Bungo, Pedro czy Michałko odmieniają się różnie w zależności od tego, czy są imieniem, czy nazwiskiem. Jak odmieniać, kiedy nie wiadomo, czym jest wyraz (np. gdy mówimy o osobie, o której wiemy tylko, że „tak na nią wołają”, lub gdy chodzi o nie opisanego dokładniej bohatera jakiegoś utworu literackiego)? Która z odmian jest właściwa, kiedy są to przezwiska lub pseudonimy?

Czy numer odnośnika literaturowego odnoszącego się do całego akapitu powinien stać przed kropką, czy po kropce? Czy istnieje jakaś różnica w jego umiejscowieniu gdy dotyczy on pojedynczego zdania?

Pytanie niestety niezwykle aktualne. Jak wygląda prawidłowa pisownia i odmiana nazwiska (i chyba imienia) Osama bin Laden. W prasie i telewizji spotkałam się z kilkoma formami: Osama ben Laden, Osama Ben Laden, Osama ibn Laden (jak Ibrahim ibn Jakub), z Osama bin Ladenem. W „Przeglądzie” stosujemy pisownię Osama bin Laden, z Osamą bin Ladenem (odmiana jak dama), o Osamie bin Ladenie itd., czyli odmieniamy oba człony. A może wszystkie formy, oczywiście odmieniane, są poprawne? Prawdopodobnie na tej samej zasadzie w naszym tygodniku piszemy Jasir Arafat, bo tak jest w słowniku, a w innych gazetach można spotkać pisownię Jaser lub Jasser. I jeszcze jedno – co dokładnie oznacza słówko bin (ben)? Może to samo, co ibn (o ile pamietam – syn, Ibrahim syn Jakuba)?
Dziękuję.
Agata Gogołkiewicz

Witam!
Interesuje mnie, czy wyrażenia:
– w związku z
– ze względu na
– przez wzgląd na
– zważywszy na
są pełnymi synonimami, jak sugeruje USJP? Moja intuicja podpowiada mi, że wymienione cztery zwroty mają dwa znaczenia: 1) wpływu na jakiś stan rzeczy (i są hiponimami względem z powodu), 2) wprowadzenie czegoś, co jest brane pod uwagę. Nie jestem jednak tego pewien, dlatego jestem ciekaw Państwa opinii.
Pozdrawiam!

Witam!
Ciekawi mnie taka kwestia: w językach germańskich słowa mucha i latać są do siebie bardzo podobne pod względem pisowni i wymowy, np. ang. a fly – to fly, niem. eine Fliege – fliegen, hol. een vlieg – vliegen, szw. en fluga – flyga. Skąd się wzięło to podobieństwo w budowie słowotwórczej rzeczownika mucha i czasownika latać? Dlaczego dotyczy ono akurat muchy? I czemu podobne zjawisko nie występuje w innych językach, m.in. romańskich i słowiańskich?

Szanowni Państwo,
spotkałem się ostatnio z taką sytuacją językową – na jednym z portali z memami użytkownik napisał tak: „Dobra, czas na zakład.. Jeżeli do końca dnia na moim profilu będzie 200 plusów! To popełnię dzidowe samobójstwo i skasuje profil…”( /jbzd.pl/. ). Po uzyskaniu 220 plusów o godz. 16 użytkownik stwierdził, że literalnie chodziło o 200 do końca dnia i że nie skasuje profilu. Jak to można językowo rozumieć. Ma rację?

Proszę o pomoc w sprawie ustalenia etymologii nazwy rzeki Kacza w Gdyni. Rzeka pod tą nazwą wzmiankowana jest już w 1236 roku jako Cacza i Kacza. Raczej nie może chodzić tu o kaczkę, gdyż to słowo pojawiło się dopiero w XIV wieku. Prawdopodobnie jest to nazwa swojska – ludowa. Czy może nawiązywać do imienia Katarzyna lub czasownika kakać? Dziękuję za wszelkie wskazówki.

Pozdrawiam

Anna Purtkowska

Słowo podróżujący w zdaniu Podróżujący z determinacją pokonywał jednakże zakręty losu jest imiesłowem przymiotnikowym czynnym pełniącym funkcję rzeczownika, a dokładniej podmiotu?

Witam,
chciałbym zapytać o etymologię wyrazu policja. Skąd ten wyraz przywędrował do polszczyzny? Czy zawsze był zapisywany w taki sposób jak obecne? Czy jego znaczenie było zawsze takie jak dziś? Proszę o jak najszerszą informację na temat obecności tego wyrazu w polszczyźnie. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Mateusz